ครุฑเป็นสัตว์ในหิมพานต์ ที่มีฤทธิ์มาก เป็นบุตรของฤษี และมีพี่น้องเป็นพญานาคราช
พญาครุฑ เป็นสัตว์ที่ไม่มีวันตาย เป็นอมตะ และเป็นพาหนะของพระนารายณ์ องค์ครุฑจะอยู่เหนือพระนารายณ์ เมื่อพระนารายณ์ประทับ
คำถาม: พญาครุฑคือใคร? พญาครุฑ คือ พญานก ซึ่งเป็นสัตว์หิมพานต์ ที่มีลักษณะผสมผสานกันระหว่างมนุษย์และนก นั่นคือตัวและแขนขาของท่าน เป็นอย่างคน ส่วนศีรษะและจะงอยปาก ปีกและเล็บเป็นอย่างนกอินทรี โดยมีใบหน้าเป็นสีขาว ปีกสีแดงและกายเป็น สีทอง แต่บางคัมภีร์ เช่นศิลปรัตน์ กลับอธิบายลักษณะของพญาครุฑแตกต่างออกไปบางประการ กล่าวคือ มีสีเหลืองแบบทอง ตั้งแต่เท้าถึงเข่า สีขาวจากเข่าถึงสะดือ สีเลือดหมูจากสะดื
คำถาม: พญาครุฑกำเนิดได้กี่แบบ? พญาครุฑถือกำเนิดได้ 4 แบบ คือ 1) เกิดจากครรภ์ (ชลาพุชะ) 2) เกิดจากไข่ (อัณฑชะ) 3) เกิดจากเทาไคล (สังเสทชะ) 4) เกิดเป็นรูปกายใหญ่โตในทันที (โอปปาติกะ) แต่พญาครุฑที่เกิดจากครรภ์ (ชลาพุชะ) และ ไข่ (อัณฑชะ) จะไม่สามารถจับนาคที่เกิดจากไคล (สังเสทชะ) และนาคที่เกิดเป็นรูปกายใหญ่โตในทันที (โอปาติกะ) ได้
คำถาม: พญาครุฑมีชื่ออื่นๆ อีกหรือไม่? พญาครุฑ มีชื่อเรียกอยู่มากมาย หลายชื่อ ตามแต่ว่าจะจับประวัติช่วงไหน หรือคุณลักษณะไหนของท่านมาตั้งเป็นเชื่อเรียก เช่น กาศยปิ และ เวนไตย อันเป็นชื่อเนื่องมาจากฤษี กัศยป และ นางวินตา ซึ่งเป็นบิดาและมารดาของท่าน ครุฑมาน แปลว่า เจ้าแห่งนก สุบรรณ แปลว่า ผู้มีปีกงาม สิตามัน แปลว่า หน้าสีขาว รักตปักษ์ แปลว่า ปีกสีแดง เศวตโรหิต แปลว่า สีขาวและสีแดง สุ